16.1 : Anksiyete: Genel Bakış

Anksiyete, günlük hayatı önemli ölçüde etkileyen aşırı endişe, korku ve kaygı ile karakterize edilen yaygın bir ruhsal bozukluktur. Anksiyete bozukluğu olan kişiler, günlük işleyişlerini kesintiye uğratan sürekli ve yoğun anksiyete yaşarlar.

Anksiyetesi olan kişiler genellikle terleme, titreme, taşikardi ve uyku düzeninde bozukluklar gibi bir dizi fiziksel ve duygusal semptom yaşarlar. Bu semptomlar yoğunluk ve sıklık bakımından değişkenlik gösterse de genellikle rahatsız edici ve sıkıntı vericidir.

Anskiyete Bozuklukları Tipleri:

1. Yaygın Anksiyete Bozukluğu (YAB)

   Yaygın Kaygı Bozukluğunun (YAB) ayırt edici özelliği, belirli bir nedeni olmadan sürekli ve orantısız bir anksiyetedir. YAB’lı kişiler, yaşamlarının farklı yönleri hakkında sürekli endişe içinde olma eğilimindedir ve bu da kalıcı kaygı ve strese neden olur.

2. Sosyal Anksiyete Bozukluğu

   Sosyal anksiyete bozukluğu, sosyal etkileşimler ve topluluklara karşı yoğun bir korku ile karakterizedir. Bu rahatsızlığa sahip kişiler sosyal ortamlarda yargılanmaktan, utandırılmaktan veya aşağılanmaktan korkarlar ve bu da sosyal olaylardan kaçınmalarına yol açar.

3. Fobiler

   Fobiler, bazı nesnelere veya durumlardaki, örneğin yükseklik, hayvanlar veya kapalı alanlar gibi, aşırı ve mantıksız korkuları ifade eder. Fobisi olan kişiler, tetikleyicilerden kaçınmak için büyük çaba sarf ederler ve bu da günlük yaşamlarını önemli ölçüde etkileyebilir.

4. Panik Bozukluğu

   Panik bozukluğu, birden fazla beklenmedik panik atakla karakterizedir. Panik ataklar, genellikle göğüs ağrısı veya boğulma hissi gibi yoğun fiziksel duyumlarla birlikte görülen ani ve bunaltıcı korku ve kaygı nöbetleridir. Panik atak yaşayan kişiler, kontrol kaybı yaşadıklarını veya ölmekte olduklarını hissedebilirler.

5. Travma Sonrası Stres Bozukluğu (TSSB)

   TSSB, aşırı travma nedeniyle ortaya çıkan bir bozukluktur. Yaygın örnekler arasında askeri çatışmalar, kazalar ve aile içi şiddet bulunur. TTSB semptomları arasında aşırı tetikte olma, travmayı hatırlatan durumlardan kaçınma, bilişsel ve ruhsal değişiklikler ve travmatik deneyimlerin rahatsız edici geri dönüşleri yer alır. TSSB, şiddetli anksiyeteye neden olur ve bireylerin günlük yaşamla başa çıkmasını zorlaştırır.

6. Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB)

   OKB, takıntılarla birlikte zorlayıcı davranışlara yol açan bir anskiyete bozukluğudur. Örneğin, kirlenme takıntısı olan bireyler, ellerini hergün defalarca yıkamak gibi zorlayıcı davranışlar sergileyebilirler. Bu davranışlar, anksiyete tarafından tetiklenir ve rahatsız edici düşüncelerden geçici bir rahatlama sağlar.

Anksiyete bozuklukları, bireyleri farklı şekilde etkileyen çeşitli biçimlerde ortaya çıkabilen karmaşık durumlardır. Semptomları tanımak ve ruh sağlığı uzmanlarından uygun yardım almak esastır. Uygun destek, terapi ve bazı durumlarda ilaçlar, anskiyete bozukluklarından muzdarip bireylerin genel yaşam kalitelerini iyileştirmelerine yardımcı olur.